Pagsusuri ng Tata Selo ni Rogelio R. Sikat

 

TATA SELO

Ni Rogelio R. Sikat

            Sa isang nayon ay naninirahan si Tata Selo, isang matandang magsasaka na masikap sa kanyang gawain. Naging malungkot ang kanyang buhay nang ang lupaing matagal na niyang sinasaka ay inagaw ni Kabesang Tano, isang mayaman at makapangyarihang tao sa kanilang lugar. Nagmakaawa si Tata Selo na huwag kunin ang lupa dahil doon umaasa ang kanyang pamilya, ngunit hindi siya pinakinggan. Sa halip, pinagbuhatan pa siya ng kamay ng Kabesa, dahilan upang siya’y mawalan ng pasensya. Dahil sa galit at kawalang-pag-asa, nagawa niyang tagain si Kabesang Tano gamit ang itak. Nahuli si Tata Selo at dinala sa himpilan ng pulisya, kung saan naranasan niya ang matinding hirap at pag-aalipusta. Dumalaw ang kanyang anak na si Saling, ngunit kitang-kita ni Tata Selo na ang anak niya’y may malubhang karamdaman. Habang nakakulong, pinag-uusapan siya ng mga tao sa paligid, ngunit wala ni isa ang tunay na nakisimpatya sa kanyang kalagayan. Lumitaw sa kwento ang kawalan ng hustisya sa lipunan, kung saan laging panig ang batas sa mga makapangyarihan. Ang kalagayan ni Tata Selo ay nagpakita ng diskriminasyon sa mga mahihirap at ng agwat ng mayayaman at mahihirap. Sa kabila ng kanyang paghingi ng hustisya, siya’y nanatiling nakakulong at tila kinalimutan ng lipunan. Ang kanyang karanasan ay isang salamin ng mapait na realidad na dinaranas ng maraming magsasaka. Sa huli, naiwang mag-isa si Tata Selo, puno ng lungkot at panghihinayang sa kanyang sinapit.

I. URI NG KWENTO

       Ang kwento ay isang Trahedya. Ipinapakita nito ang kalungkutan at mga pagsubok na kinaharap ni Tata Selo, pati na rin ang hindi pagkakaroon ng hustisya sa lipunan.

II. PAMAGAT

       Ang pamagat ng kwento ay “Sa mga Kuko ng Liwanag”.

      III. NILALAMAN

A. Tauhan

Tata Selo – Isang matandang magsasaka na naging biktima ng hindi makatarungang pag-aari ng lupa.

             Kabesang Tano – Isang mayamang tao na kumuha ng lupa ni Tata Selo.

                Saling – Anak ni Tata Selo na may sakit at dumalaw sa kanya habang siya ay nakakulong.

       B.Tagpuan

              Ang kwento ay nangyari sa isang maliit na nayon kung saan nakatira si Tata Selo at kung saan siya naging biktima ng hindi makatarungang sistema ng lipunan.

B. Galaw ng Pangyayari o Banghay

Pangunahing Pangyayari

           Ang lupa ni Tata Selo ay inagaw ni Kabesang Tano, kaya nagmakaawa si Tata Selo para hindi ito kunin.

            Pasidhi o Pataas na Pangyayari

          Si Tata Selo ay nawalan ng pasensya at pinagtanggol ang kanyang lupa sa pamamagitan ng pagtaga kay Kabesang Tano.

             Karurukan o Kasukdulan

           Nahuli si Tata Selo at dinala siya sa himpilan ng pulisya, kung saan naranasan niya ang matinding paghihirap.

     Kakalasan o Pababang Aksyon

           Ang kalagayan ni Tata Selo ay patuloy na lumalala habang siya ay nakakulong at nakaharap sa maraming pagsubok.

Wakas

          Sa huli, naiwan si Tata Selo na puno ng kalungkutan at panghihinayang sa kanyang sinapit, na nagsilbing isang pagninilay sa kawalan ng hustisya.

III. TAGLAY NA BISA

          Ang kwento ay may matinding epekto sa mambabasa dahil ipinapakita nito ang kalupitan at hindi pagkakapantay-pantay sa lipunan, pati na rin ang mga epekto ng hindi pagkakaroon ng hustisya.

IV. KAMALAYANG PANLIPUNAN

           Ipinapakita ng kwento ang mga isyung panlipunan tulad ng hindi pagkakapantay-pantay, katiwalian, at kalupitan ng mga may kapangyarihan laban sa mga mahihirap.

V. TEORYANG PAMPANITIKAN

             Ang teoryang ginagamit sa kwentong ito ay ang Realismo, na tumatalakay sa mga tunay na kalagayan ng buhay at ng mga tao sa lipunan.

Eksistensyalismo – Ang kwento ay nagpapakita ng paghahanap ni Julio, ang pangunahing tauhan, ng kahulugan ng buhay sa gitna ng mga pagsubok. Ang kanyang pakikibaka at mga desisyon ay nagpapakita ng kanyang pagnanais na maghanap ng kalayaan mula sa mga suliraning panlipunan at personal.

Marxismo – Sa kwento, makikita ang epekto ng istruktura ng lipunan sa buhay ng mga tauhan, lalo na ang kahirapan na dulot ng hindi pagkakapantay-pantay. Ang kwento ay tumatalakay sa klase ng lipunan at kung paano ang mga mayayaman at makapangyarihan ay namamayani, samantalang ang mga mahihirap ay patuloy na nagsusumikap para sa kanilang kaligtasan.

Feminismo – Habang hindi sentro ng kwento, ang karakter ni Ligaya, ang babae na kasangkot kay Julio, ay maaaring tignan sa pamamagitan ng lente ng Feminismo, dahil ang kanyang pag-iral at ang mga desisyon niya ay apektado ng mga inaasahan at limitasyon na ipinapataw ng lipunan sa mga kababaihan.